Data chrztu Polski 966

przywiążą zakładnika Tadka Jasińskiego.

Bolesław podbijał Pomorze, prowadząc tam jednocześnie akcje misyjne. Zdobył Pomorze Gdańskie i uzyskał zwierzchnictwo nad

Pomorzem Szczecińskim.

Jego imponujące sukcesy osłabia jednak ostatni akt polityczny regulujący sprawę następstwa tronu.

W 1138 r., przed swą śmiercią, Bolesław Krzywousty wydał testament regulujący zasady następstwa tronu. Swoim Testamentem

Bolesław Krzywousty chciał zapobiec walkom między braćmi o koronę państwa. Takim jakie sam musiał toczyć. Ale to Testament

Krzywoustego wprowadzał, nawet i wbrew zamysłom Krola, rozbicie państwa polskiego na małe księstwa.

Proponowana w Testamencie „regulacja” była kompromisem, ktora godziła jedność państwa z prawem każdego z książęcych

synow do dziedziczenia ziemi. Princepsem (seniorem czyli księciem zwierzchnim całej Polski) miał być każdorazowo najstarszy

członek dynastii Piastow. Podstawę jego władzy stanowiła dzielnica senioralna obejmująca prawdopodobnie ziemie: krakowską,

sieradzką, łęczycką, wschodnią Wielkopolskę (z Kaliszem i Gnieznem), Kujawy (z Kruszwicą) oraz kontrolę nad Pomorzem.

Godność pierwszego princepsa przypadła Władysławowi, ktory otrzymał także (jako własną dzielnicę dziedziczną) Śląsk wraz z

ziemią lubuską. Bolesław (Kędzierzawy) objął Mazowsze z częścią Kujaw, Mieszko III (Stary) - część Wielkopolski z Poznaniem,

zaś Henryk - ziemię sandomierską (ktora najprawdopodobniej wydzielona została dla niego dopiero po śmierci Krzywoustego, nie

zaś od razu w testamencie). Najmłodszy z braci, Kazimierz, pozostał bez własnej dzielnicy.)

W swym testamencie Bolesław Krzywousty podzielił państwo między trzech pełnoletnich synow, tworząc co

prawda instytucję księcia zwierzchniego - seniora. W ten sposob rozpoczął się okres tzw. rozbicia dzielnicowego,

ktory trwał prawie 200 lat, do 1320.

Kto sprowadził do Polski Krzyżakow ?

W 1226 roku, w okresie rozbicia dzielnicowego, Książę Konrad Mazowiecki sprowadził do Polski Zakon Krzyżacki.

Mieli oni pomoc w obronie przeciw napadom i podbiciu pogańskich Prusow.

Z czasem Krzyżacy urośli w potęgę, a ich obecność zaczęła zagrażać bezpieczeństwu Polski.

Z jakim wydarzeniem historycznym wiąże się legenda o Lajkoniku ?(Краковский Лайконик)

z najazdami ze wschodu Tatarow na Polskę w XIII wieku (1241, 1259, 1287) ! Byli oni plagą ucywilizowanej Europy.

Dziś lajkonik jest jednym z nieoficjalnych symboli Krakowa. I obok Smoka Wawelskiego rozpoznawalnym emblematem.

Pochod Lajkonika, Harce Lajkonika – ludowa zabawa, ktora odbywa się w Krakowie co

roku w pierwszy czwartek po święcie Bożego Ciała (w "oktawę Bożego Ciała").

Głowny bohater zabawy – lajkonik, (konik zwierzyniecki, Tatarzyn) – to brodaty jeździec

w pseudoorientalnym stroju poruszający się na sztucznym koniku przytwierdzonym do

pasa, przemierza tradycyjny szlak ze Zwierzyńca na Rynek Głowny w Krakowie w

towarzystwie kapeli Mlaskotow oraz orszaku włoczkow odzianych w stroje krakowskie i

"tatarskie".

Lajkonik jest najprawdopodobniej pamiątką obrony Ołomuńca (na Morawach, Czechy)

przed Tatarami, i jej bohatera Zdzisława ze Szternberku. Obrona przypadła w okolicach

Bożego Ciała w roku 1241. Zwycięstwo Morawian miało być w Krakowie przyjęte z

taką radością, ktorej skutkiem była zabawa z konikiem, ktora w poźniejszych czasach włączona została w procesję Bożego Ciała.

Kto wygrał bitwę ( starcie ) pod Płowcami ?

Bitwa pod Płowcami – bitwa rozegrana 27 września 1331 r. pomiędzy wojskami krola Władysława Łokietka a oddziałami zakonu

krzyżackiego pod wodzą komtura krajowego chełmińskiego Ottona, marszałka zakonu Dietricha von Altenburga, wielkiego

komtura Otto von Bonsdorfa, w okolicach wsi Płowce na Kujawach. Wynik bitwy można uznać pod względem strategicznym za

nierozstrzygnięty, lecz w całej batalii Łokietek odniosł sukces – moralny i militarny.

Krzyżacy zaczęli liczyć się z Polakami na ich terytorium.

Z kim wiąże się następujące powiedzenie : " Zastał Polskę drewnianą a zostawił murowaną" ?

Krol Kazimierz Wielki (1310-1370)Syn krola Władysława Łokietka, jedyny krol w Polsce nazywany

Wielkim.

Wprawdzie rok 1320 - koronacji w Krakowie ojca Kazimierza Wielkiego, krola Władysława Łokietka przyjmowany jest za rok

przywrocenia jedności Polski ale to Kazimierz Wielki dokończył dzieło zjednoczenia państwa po okresie rozbicia dzielnicowego.

Terytorium wzrosło w czasie jego panowania dwukrotnie. To za panowania Krola Kazimierza Wielkiego do Polski przyłączony

został trwale Lwow.

Krol kładł wielki nacisk na rozwoj gospodarczy. Mowiono o nim, że zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną. Opiekował się

miastami i handlem, przeprowadził reformę pieniądza, kodyfikował prawo. Założył w Krakowie w 1364 r. pierwszy w Polsce

uniwersytet - Akademię Krakowską.

W polityce zagranicznej gotow był do kompromisow, co niektorzy mieli mu za złe - gdyż uważał, że Polska wymaga

wewnętrznego umocnienia w warunkach pokoju. Jedynym niezłomnym punktem polityki Kazimierza był sojusz z Węgrami.

Krol Kazimierz Wielki dwa razy uczestniczył w zjazdach monarchow w Wyszehradzie (na Węgrzech) w 1335 i 1338 (lub 1339).

Rozwiązania spornych spraw poprzez wspolne rozmowy między uczestnikami pierwszego "trojkąta wyszehradzkiego"

łączącego władcow Węgier, Czech i Polski są przykładem dla obecnej pracy Grupy Wyszehradzkiej łączącej Polskę,

Węgry, Słowację i Czechy.

W 1338 r. w Wyszehradzie, na drugim zjeździe monarchow Węgier, Czech i Polski zawarł on z krolem węgierskim układ, w myśl

ktorego w wypadku jego bezpotomnej śmierci tron polski miał przypaść węgierskim Andegawenom.

Był ostatnim z wielkiej dynastii Piastowi jego śmierć przyjęta była z wielkim smutkiem i pytaniami o przyszłość kraju:

wygasała dynastia Piastow a pamięć Polski dzielnicowej była świeża. Na krotki okres, 8 lat, krolem Polski został krol

Węgier Luldwik Andegaweński (lub Węgierski). Władzę po nim przejęła po przyjeździe do Krakowa jego corka Jadwiga.

Powszechne przeczucie nadchodzących zmian szybko znalazło potwierdzenie w Unii z Wielkim Księstwem Litewskim, i

przeorientowaniem politycznym Polski, ktora będąc do tego momentu krajem zakorzenionym w środkowej Europie

odwrociła się w kierunku Wschodu.

Kim była Święta Jadwiga?

Krolowa Jadwiga Andegaweńska (1374-1399)

Corka krola Węgier i Polski - Ludwika Węgierskiego. Ojciec Jadwigi, Krol Ludwik panował w Polsce krotko, głownie za

pośrednictwem swojej matki, Elżbiety, siostry polskiego Krola Kazimierza Wielkiego.

Po śmierci Ludwika Wegierskiego, w 1384 r. możnowładcy polscy zażądali przybycia jedenastoletniej wowczas Jadwigi do

Polski z Węgier i objęcia tronu Krolestwa Polskiego.

Tak jedenastoletnia dziewczynka, Jadwiga po przybyciu z dalekich Węgier do Krakowa w roku 1384 została koronowana

Krolową Polski. Nie poprzestając w swych wymaganiach do krolowej Jadwigi, panowie małopolscy dążyli i doprowadzili do

zerwania jej narzeczeństwa z Wilhelmem Habsburgiem. Od małżeństwa Jadwigi z jej rowieśnikiem woleli oni związek

dynastyczny Polski z Litwą w celu umocnienia Korony zagrożonej stałą ekspansją Krzyżakow i zakończenie ciągłych

napadow wojsk litewskich na Mazowsze. Na podstawie umowy, ktorą możnowładcy zawarli w Krewie w 1385 r., Wielki

Książę Litewski Jagiełło zobowiązał się poślubić Jadwigę (Jagiełło miał wowczas przeszło 40 lat) po nawroceniu się wraz z

całą Litwą na chrześcijaństwo w obrządku łacińskim (gdy możnowładcy podpisywali umowę przyszły mąż Jadwigi był poganinem).

Nie zostawiając przed śmiercią dzieci, w wieku 25 lat, Jadwiga zapisała cały swoj majątek osobisty na rzecz Akademii

Krakowskiej.

Podsumowując .. w mądrych książkach dziś przeczytamy, że gotowość Jadwigi do podporządkowania swego życia dla

realizacji celów państwowych przyczyniła się do wielkiej sympatii i szacunku, jakim cieszyła się ta królowa.

Kto i kiedy założył akademię (Uniwersytet Jagielloński) w Krakowie ?Najstarszy polski uniwersytet

Kazimierz Wielki (z dynastii Piastow) założył w Krakowie w 1364 r. pierwszy w Polsce uniwersytet - Akademię

Krakowską. Krolowa Jadwiga Andegaweńska (1374-1399), corka Ludwika Węgierskiego, żona Wielkiego Księcia

Litewskiego Władysława Jagiełło odnowiła Akademię Krakowską i na jej rzecz zapisała swoj majątek osobisty.

I ponieważ krolowa Jadwiga była żoną pierwszego krola z dynastii Jagiellonow, a Jagiellonowie dobrze zapamiętali się

w Krakowie to uniwersytet przyjął nazwę: Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kto był pierwszym krolem z dynastii Jagiellonow ?

Władysław Jagiełło (1348-1434)

Od 1377 r. Wielki książę litewski, od 1386 krol Polski. Wstąpił na tron polski po ślubie z Krolową Jadwigą. Imię

Władysław wybrał na część Krola Władysława Łokietka, pierwszego polskiego sprzymierzeńca litewskich Książąt,

Księcia Giedymina.

Władysław Jagiełło był założycielem dynastii Jagiellonow.

Wraz z jego wstąpieniem na tron rozpoczęła się nowa epoka w historii Polski, państwa dotąd środkowoeuropejskiego, ktore było

związane ściśle z cywilizacją zachodnią, łacińską. Władysław Jagiełło wiązał Polskę z Litwą panującą wowczas nad ogromnymi

obszarami Wschodu, od Bałtyku po Morze Czarne, gdzie pogaństwo etnicznej Litwy krzyżowało się z prawosławiem podbitych

przez nią ziem ruskich. W ten sposob zostały osiągnięte doraźne cele polityczne - ekspansja Zakonu krzyżackiego została

powstrzymana przez świetne zwycięstwo sił polsko-litewsko-ruskich pod Grunwaldem 15 lipca 1410 r. Jednakże Polska stanęła

wobec wielkich wyzwań Wschodu, ktorym nie zawsze zdolna była sprostać. Tymczasem krol Władysław doprowadził w 1413 r.

do Unii w Horodle, poszerzającej związki Polski i Litwy, oraz wydał dalsze przywileje dla szlachty, aby zapewnić jej poparcie

dla dziedziczenia tronu przez swoich synów. Tak kształtowała się demokracja szlachecka i związek Polski z Litwą.

Kto był zwycięzcą w bitwie pod Grunwaldem? 15 lipca 1410

Wojsko polskie i litewskie pod dowodztwem Krola Władysława Jagiełły i Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda

pokonało pod Grunwaldem wojsko Zakonu Krzyżakow.

Gdzie i kiedy zginał krol Władysław Warneńczyk ?

http://artyzm.com/matejko/poczet/poczet.htm

Krol Władysław Warneńczyk (1424-1444)

Krol Polski i Wielki Książę Litewski od 1434 r., Krol węgierski od 1440 r. Był synem Władysława Jagiełły

Węgry, już wowczas poważnie zagrożone przez ekspansję turecką, liczyły, że powiązane z rodem Jagiellonow będą

dla nich ochroną. Młody i zapalczywy Władysław, wyruszył przeciw Turkom z niedostatecznie przygotowanymi

wojskami. Do decydującej bitwy doszło pod Warną (w Bułgarii, na wybrzeżu morza Czarnego) 10 listopada 1444

r. Bitwa zakończyła się klęską dowodzonej przez Władysława koalicji antytureckiej, a sam krol zginął na polu

walki.Władysław należy do najbardziej znanych władcow średniowiecznej Polski. Klęska warneńska przyczyniła się

do powstania legendy o dwudziestoletnim krolu, ktory poległ w starciu dwoch rożnych cywilizacji. Niepowodzenie

pod Warną osłabiło zainteresowanie piastowskim, południowym kierunkiem polskiej polityki.

Kto był ostatnim krolem z dynastii Jagiellonow ?

Krol Zygmunt August (1520-1572)

Syn Zygmunta Starego i Bony Sforzy (włoszki), koronowany za życia ojca w 1529 r. (to znaczy został krolem w wieku 9 lat !), od

tego też roku Wielki Książę Litewski. Rządy objął w 1548 r. Popierał reformatorski ogolnoszlachecki ruch egzekucji praw, w

wyniku czego uregulowano sytuację dobr Rzeczypospolitej (krolewszczyzn), utworzono stałe wojsko. Zwolennik tolerancji, nie

dopuszczał do prześladowań i wojen religijnych, wołał na sejmie "Nie jestem krolem waszych sumień".

Rzeczpospolita drugiej połowy XVI wieku była wyspą tolerancji religijnej w Europie.

Nie mając potomstwa zdolnego do dziedziczenia tronu dążył do utrwalenia związkow Polski z Litwą na podstawie unii realnej

i cel ten z wielkim trudem zrealizował na trzy lata przed śmiercią - Unia Lubelska 1569 r.Jego miłość do Barbary

Radziwiłłowny doprowadziła do małżeństwa i koronacji, co było sprzeczne z interesami dynastii i racjami stanu. Krol przykładał

wielką wagę do spraw morskich i budowy floty. Przyłączył do państwa polsko-litewskiego Inflanty. Był człowiekiem odrodzenia,

wszechstronnie wykształconym, protektorem sztuk i nauk, ktore pod jego panowaniem rozkwitły.

Okres panowania krola Zygmunta Augusta określany jest jako złoty wiek Rzeczpospolitej.

Kiedy miał miejsce Potop szwedzki ?

w XVII wieku, za panowania krola Jana Kazimierza..

Krol Jan Kazimierz był wybrany w wolnej elekcji, był ostatnim po kolei z 3 krolow z dynastii Wazow (dynastii bo było

ich 3, ale wszyscy wybierani).

Krolowie z dynastii Wazow rościli pretensje do tronu Szwecji co prowadziło do konfliktow między Rzeczpospolitą a

Szwecją.

Jan Kazimierz (1609-1672)

był synem krola Zygmunta III Wazy i Konstancji Habsburżanki, przyrodnim bratem Władysława IV. Ożenił się z

wdową po krolu Władysławie IV, Marią Ludwiką Gonzagą, ktora będąc z narodowości Francuzką, utworzyła na

dworze silne stronnictwo profrancuskie.

Na okres jego panowania przypadają wojny z Moskwą, najazd szwedzki - "potop",a także wielkie powstanie

kozackie Chmielnickiegona Ukrainie.

Potop szwedzki: Wojska szwedzkie opanowały większość kraju, a krol musiał się schronić za granicą. Kraj znalazł się

w stanie rozprzężenia i ruiny.

Krol oceniał, że przyczyną nieszczęść wielkiego państwa jest słabość władzy i samowola szlachty. Jednak proby

przeprowadzenia reform wywołały w 1665 r. wojnę domową zwaną rokoszem: rokoszem Lubomirskiego.

Polska z kolejnych wojen za panowania Jana Kazimierza wyszła bardzo wyniszczona. Chociaż nie była to wina krola,

że wojny wybuchały jedna po drugiej, to rozgoryczony Jan Kazimierz abdykował w 1668 r. i wyjechał do Francji.

Jan Kazimierz zmarł w Nevers, mieście skąd pochodziła jego żona, w połnocnej Francji.

Z jakim wydarzeniem historycznym kojarzy się postać księdza Kordeckiego ?

Ksiądz Kordecki był przeorem (=przełożonym) zakonu Paulinow i dowodcą obrony klasztoru na Jasnej Gorze w

czasie potopuszwedzkiego.

Podczas potopu szwedzkiego (w 1655)ksiądz Kordecki za cel postawił sobie

uchronienie Jasnej Gory, znanego już wowczas sanktuarium katolickiego

przed rabunkami i dewastacją ze strony wojsk szwedzkich, to znaczy

protestantow.

W tym celu ukrył obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, a w kaplicy umieścił

jego kopię. Wysłał do krola Karola X Gustawa list – przechowywany obecnie

w archiwum w Sztokholmie, w ktorym zgadzał się poddać twierdzę w zamian

za gwarancję nienaruszalności sanktuarium. Kiedy jej nie otrzymał,

zdecydował się zbrojnie bronić Jasnej Gory. Dowodził obroną twierdzy

jasnogorskiejprzez cały okres oblężenia: od 18 listopada do 27 grudnia 1655

roku.

Dzieje oblężenia Ksiądz Kordecki przedstawił w pamiętniku datowanym na

1655 r., a na jego podstawie w 1658 r. napisał Nową Gigantomachię –

beletrystyczny utwor o obronie częstochowskiego sanktuarium. Opis ten został wykorzystany w „Potopie” przez Henryka

Sienkiewicza do stworzenia fabularyzowanego opisu obrony klasztoru.

Z czym kojarzy się postać krola Jana III Sobieskiego ?Co wiesz o odsieczy Wiednia?

Krol Jan III Sobieski (1629-1696)

Kolejny krol z wolej elekcji, wybrany po Wazach, Jan Sobieski, był w dniu wyboru człowiekiem sprawdzonym i bardzo

popularnym. Sobieski był hetmanem wielkim, wybitnym wodzem i organizatorem wojska. Żonaty był z Marią Kazimierą

d'Arquien, ktora miała duże ambicje polityczne. Listy krola do - jak ją nazywał - Marysieńki są pomnikiem języka polskiego z

tamtych lat. Krol prowadził początkowo politykę zbliżenia z Francją, poźniej jednak - co często bywa krytykowane - wszedł w

sojusz z Habsburgami. Był także mecenasem kultury i sztuki.

Największymi najgłośniejszym jego czynem była odsiecz Wiednia oblężonego w 1683r. przez Turkow, gdzie

odniosł świetne zwycięstwo nad armią wielkiego wezyra Kara Mustafy.

Krol Sobieski rozgromił wojska tureckie oblegające Wiedeń i tym samym ocalił stolicę Austrii.

Turcja, po tej przegranej bitwie nie podniosła się i przestała stanowić zagrożenie dla chrześcijańskiej Europy.

Krolowi przyszło władać krajem skłoconym, wstrząsanym walkami frakcji magnackich, osłabionym terytorialnie (przejściowa

okupacja Podola przez Turkow i - choć wciąż odnosił zwycięstwa militarne (Wiedeń 1683) - nie podołał zadaniu uporządkowania

spraw państwowych. Także w dziedzinie dyplomacji nie odniosł sukcesow (strata połowy Ukrainy na rzecz Rosji, chwiejne sojusze

z Francją i Austrią).

Wraz ze śmiercią Jana III Sobieskiego (1696) zakończył się okres sarmacki(szlachecki) Rzeczypospolitej a rozpoczął się okres

magnaterii - odtąd decydującą rolę w państwie odgrywały koterie magnackie. W przeszłość odeszły także triumfy oręża polskiego.

Kto był ostatnim krolem Polski ?

Krol Stanisław August Poniatowski (1732-1798)

Wywodził się z rodu magnackiego, ktorego znaczenie było świeżej daty. Krolem został w 1764 r. z inicjatywy carycy

rosyjskiej Katarzyny II. Był człowiekiem oświecenia - wykształconym i wrażliwym. Uczynił wiele dla podniesienia poziomu

elit Rzeczypospolitej i unowocześnienia państwa. Pod względem politycznym, i z punktu widzenia pozycji międzynarodowej,

państwo polsko-litewskie było już w stanie rozkładu i działalność oświeceniowa krola i jego wspołpracownikow służyła raczej

przyszłości aniżeli teraźniejszości. Był krol wybitnym mecenasem sztuki i kultury.

Nadzieje na utrzymanie państwa pokładał w łaskawości Katarzyny II bo państwo już w chwili objęcia przezeń władzy po prostu

nie istniało: nie było armii. Nie były ściągane podatki. Na terenie Rzeczpospolitej stacjonowały wojska rosyjskie i pruskie.

Wielkim jego wzlotem był tworczy udział w ustanowieniu Konstytucji 3 Maja w 1791 r., akcie odrodzenia narodowego. Jednakże

wobec sprzeciwu Katarzyny II łatwo skapitulował i zgodził się na abdykację (oddanie tytułu monarchy) na korzyść carycy

rosyjskiej, Katarzyny II. Abdykacja ta oznaczała koniec państwowości Rzeczypospolitej.

Kiedy miał miejsce I, II, III rozbior Polski ?Które państwa uczestniczyły w rozbiorze Polski ?