Студопедия
Новини освіти і науки:
МАРК РЕГНЕРУС ДОСЛІДЖЕННЯ: Наскільки відрізняються діти, які виросли в одностатевих союзах


РЕЗОЛЮЦІЯ: Громадського обговорення навчальної програми статевого виховання


ЧОМУ ФОНД ОЛЕНИ ПІНЧУК І МОЗ УКРАЇНИ ПРОПАГУЮТЬ "СЕКСУАЛЬНІ УРОКИ"


ЕКЗИСТЕНЦІЙНО-ПСИХОЛОГІЧНІ ОСНОВИ ПОРУШЕННЯ СТАТЕВОЇ ІДЕНТИЧНОСТІ ПІДЛІТКІВ


Батьківський, громадянський рух в Україні закликає МОН зупинити тотальну сексуалізацію дітей і підлітків


Відкрите звернення Міністру освіти й науки України - Гриневич Лілії Михайлівні


Представництво українського жіноцтва в ООН: низький рівень культури спілкування в соціальних мережах


Гендерна антидискримінаційна експертиза може зробити нас моральними рабами


ЛІВИЙ МАРКСИЗМ У НОВИХ ПІДРУЧНИКАХ ДЛЯ ШКОЛЯРІВ


ВІДКРИТА ЗАЯВА на підтримку позиції Ганни Турчинової та права кожної людини на свободу думки, світогляду та вираження поглядів



Контакти
 


Тлумачний словник
Авто
Автоматизація
Архітектура
Астрономія
Аудит
Біологія
Будівництво
Бухгалтерія
Винахідництво
Виробництво
Військова справа
Генетика
Географія
Геологія
Господарство
Держава
Дім
Екологія
Економетрика
Економіка
Електроніка
Журналістика та ЗМІ
Зв'язок
Іноземні мови
Інформатика
Історія
Комп'ютери
Креслення
Кулінарія
Культура
Лексикологія
Література
Логіка
Маркетинг
Математика
Машинобудування
Медицина
Менеджмент
Метали і Зварювання
Механіка
Мистецтво
Музика
Населення
Освіта
Охорона безпеки життя
Охорона Праці
Педагогіка
Політика
Право
Програмування
Промисловість
Психологія
Радіо
Регилия
Соціологія
Спорт
Стандартизація
Технології
Торгівля
Туризм
Фізика
Фізіологія
Філософія
Фінанси
Хімія
Юриспунденкция






Тараз 2014 6 страница

Басқа атауы: «Исламское движение освобождения Узбекистана», «Партия исламского возрождения»

Құрылған жылы: 1996

Негізін қалаушы: Тахир Юлдашев

Басты мақсаты: Ферғана жазығында ислам мемлекетін құру. Олар "Аль-Каеда", "Талибан", "Хизб ат-Тахрир", "Братья-мусульмане" және т.б. ұйымдармен тығыз қарым-қатынас жасайды. Ұйым көшбасшылары елдің конституциялық құрылысын қиратып, исламдық мемлекет құруды көздейді.

10. «Күрд Халық Конгресі»

Басқа атауы: «Конгра Гел», «Рабочая партия Курдистана»

Құрылған күні мен орны: 27 қараша 1978

Қозғалыс көшбасшысы: Абдулла Оджалан

Негізгі мақсаты: Қарулы күрес арқылы Түркияның оңтүстік-шығысында күрд мемлекетін құру. 1998-1999 жылдары Алматыда күрд диаспорасының көшбасшылары мен белсенділері антитүріктік бағытқа әкстремистік акция ұйымдастырды.

11. «Лашкар-и-Тайба» - Үнді штаты Джамму мен Кашмирдағы (Пәкістан) әскерилендірілген әкстремистік суннитік топ.

Басқа атауы: «Армия Бога», «Вонство добра», «Армия Справедливого».

Құрылған күні мен орны: 1980, Кунар провинциясы (Афганистан)

Негізін қалаушы: профессор Хафиз Мухаммад Саид.

Басты мақсаты: әлем мұсылмандарының басын біріктіру, моджахедтарға әскери көмек беру, әртүрлі террористік ұйымдарға қаржылай көмектесу.

13. «Шығыс Түркістанды азат ету қоғамы» - Шығыс Түркістанда едәуір белең танытқан террористік ұйым.

Басқа атауы: "Шығыс Түркістанның халықтық партиясы", «ШАТ»

Құрылған күні: 1994

Қозғалыс көшбасшысы: Майматин Айзлат

Басты мақсаты: ҚХР-ның Шыңжан-Ұйғыр автономиялық ауданында жеке мемлекет құру, қытай билігімен қарулы қақтығыс жүргізу.

14. «Талибан» қозғалысы – қашқын-пуштундарға арналған діни училищелерді (медресе) бітірген түлектерден құрылған ультраконсервативтік исламдық қозғалыс

Құрылған күні мен орны: 1989 жыл, Пәкістан.

Негізін қалаушы: молда Мухаммед Омар.

Қозғалыс орталығы: Кандағар қаласы (Ауғанстанның оңтүстік-шығысы)

Басты мақсаты: «Шынайы исламдық» мемлекет құру және ауған моджахедтарының барлық әскери-саяси топтарын Б.Раббани үкіметіне қарсы бағыттау.

15. «Хизб-ат-Тахрир-Аль-Ислам» - сунниттік діни-саяси әкстремистік ұйым.

Құрылған күні мен орны: 1953 жыл, Иерусалим, египеттік филиалы ретінде құрылды.

Негізін қалаушы: жергілікті шариғаттық апелляциялық соттың судьясы Такиуддин ан-Набхани Филасин.

Көшбасшысы: Ата Абу Рашта, Абдул Кадим Заллума ізбасары

Басты мақсаты: бірінші – Палестинадағы сионистік әкспансияға қарсы тұру, өткен ғасырдың 90-жылдарынан бастап – исламдық өмір бейнесін және исламдық мемлекетті қалпына келтіру.

 

Таблиғи жамағат (араб.: جماعة التبليغ‎, урдуша: تبلیغی جماعت‎, «(дін) тарату жамағаты»)— Үндістандық Мұхаммед Ілияс Кандеһләуи (1303-1364) 1926 жылы Үндістанда құрған ағым. Исламға шақыру, Исламды тарату мақсатында құрылған. Бұл ағым өкілдері дін таратуға 3 күнге, бір жетіге, 40 күнге шығып, елді мекендерді аралап уағыз айтумен айналысады. Бұл ағымның негізін салушылар сопылық тариқаттардың өкілі болып, матуриди сенімін ұстанған.

 

№ 19 тақырып: Қазақстанда таралған дәстүрлі діндер мен дәстүрлі емес діни ағымдар.

1. Қазақстан жеріндегі христиан дінінің тарихы.

2. Қазіргі Қазақстандағы православие шіркеуі.

3. Қазіргі Қазақстандағы католик шіркеуі мен протестантизм.

4. Қазіргі Қазақстандағы жаңа дәстүрлі емес діни ағымдар.

Христиандықтың Қазақ жерінде пайда болу тарихы. Христиандықтың Орта Азияда Мерві қаласында пайда болуы туралы мәліметтер ортағасырлық тарихшы Бируни еңбектерінде б.з. ІІІ ғ. деп беріледі. Тарихи деректерде III–IV ғғ. Христиандық культ жоралғыларын өткізу үшін ғимараттар салынғандығын айтады. IV ғ. басында Соғды, Самарқанд қалаларында христиандықтың несториандық бағытының (ерте христиандық бағыттарының бірі) митрополиясы құрыла бастағандығы туралы деректер бар. Византия мен Сирияда қуғын көрген несториандықтар Орта Азия территорияларына көше бастады. Патриарх Тимофей тұсында (VIII-IX ғғ.) түркілердің христиандықты қабылдады деген деректер бар.

Несториандықтармен қатар, Орта Азия жеріне, Иса Мәсіх тек құдайылық табиғатқа ие (христиандықтың басым бағыттары құдайылық пен адами болмыстар бөлінбейтін, Иса Мәсіхтің құдай-адам табиғатын) деген пікірдегі яковиттер – сириялық монофизиттер ене бастады. Сонымен қатар, осы аймақтарда Антиохтық патриархқа бағынатын көне сириялық православиелікті ұстанатын – мелькиттердің де болғандығы белгілі.

Алайда, түркілердің исламды қабылдауымен христиандық ықпалы әлсіреп қалды, XII-XIII ғғ. таман Орталық Азияда христиан қауымдастығы қалмады десе де болады.

Қазақстандағы православие тарихы. Православие Қазақстандағы дін ұстанушылар саны бойынша исламнан соң екінші орында тұрады.

Орыс православие шіркеуі Қазақстан территориясында ХІХ-ғасырдың ортасында пайда болды.

Дала өңірін әкімшілік және шаруашылық-әкономикалық меңгеруіне қарай христиандық біртіндеп тарады. Дала өңірінде әскери форпостпен қатар біртіндеп казак станицалары мен крестьяндық қоныстар пайда бола бастады. Бастапқыда Батыс Сібір мен Орынбор өңірінде пайда болды.

Орта Азиядағы алғашқы стационарлы православиелік шіркеу 1847 жылы Сырдария облысының Раим бекінісінде тұрғызылды. Үш жылдан кейін, 1850 жылы алғашқы ғибадатхана салынды.

1871 жылы Қасиетті Синод жарлығымен, Ресей императорының бекітуімен, Түркістандық епархия құрылды. Түркістандағы православиенің орталығы Верный қаласы болды.

ХІХ-ғасырдың 70-80-ші жылдары Түркістан өлкесінде белсенді түрде жаңа приходтар ашылып, стационарлық шіркеулер салына бастады. Жетісуда шіркеулер салу, жаңа приходтарды ашу қарқынмен басталды. Архитектор Андрей Павлович Зенковтың жобасы бойынша Верный қаласында 1907 жылы Вознесенский Кафедральды соборының құрылуы Қазақстандағы шіркеу сәулетшілігінің шыңы болып табылды. Бұл собор бүгінде Алматы қаласын безендіріп тұр, және ол Астаналық, Алматылық епархиялардың кафедральды шіркеуі болып табылады.

1917 жылы қазан айында мемлекет тарихында ғана емес, Православие шіркеуінің тарихында да жаңа дәуір басталды. Қазақстанда шіркеуді қудалау кеңестік биліктің орнауынан кейін бірден басталды. Және алғашқы жазалау (репрессия) жергілікті дінбасыларына тиді.

Оның артынан жалғасқан 20-шы жылдардың аяғы, 30-шы жылдардың басындағы репрессияның жаңа толқыны Қазақстанда Орыс Православие Шіркеуінің діни қызметкерлерін жаппай жер аударудан басталды. Бұл кезең «коллективтендіру» үрдісінің басталуымен тура келді, яғни қазақтардың көшпелі тұрмысын жойып, республика территориясындағы қазақ ауылдары мен жер ауып келген орыстардың крестьяндық шаруалықтарын қиратумен тура келді. Бұл ұлы халықтық жұтауға, апатқа апарып соқты.

Ұлы Отан соғысы дінге деген көзқарасты өзгертті. Орыс Православие Шіркеуі Кеңес Одағы халықтарының ұлтжандық, патриоттық қозғалысында маңызды орынға ие болды. Православие Шіркеуінің тарихында жаңа кезең басталды, Қазақстанда қайтадан шіркеулер ашыла бастады.

Бұл кезеңде Қазақстан территориясындағы шіркеулік өмір ережесі туралы мәселе шешіліп жатты. 1945 жылы Қасиетті Синодтың қаулысымен Алматыда митрополит Николайдың (Могилевский) жетекшілігімен дербес Алматылық және Қазақстандық епархия құрылды.

КСРО-дағы діншілдер тәртібінде жаңа бетбұрысты кезең 1987-1988 жылдар аралығында болды, бұл жылдары ұлы мерейтой – Русь христиан дінінің 1000 жылдығы тойланды.

Русь христиан дінінің 1000 жылдығын Алматы қаласында мерекелеу 1988 жылдың тамыз айында өтті. Мерейтой салтанатына ресейлік иерархтар, Қазақстан дінбасылары, билік өкілдері және көптеген қазақстандық діншілдер қатысты.

Орыс Православие Шіркеуінің тәуелсіздік алған кезінен бастап көптеген православиелік жәдігерлер, оның ішінде бұрын тартып алынған шіркеулер де қайтарылды. Бұдан басқа, діни бірлестіктерге жаңа шіркеулер құрылысына арналған жер телімдері өтеусіз түрде берілді.

Қазақстандағы католик шіркеуі. Қазақстандағы алғашқы католик миссионерлері францискандық монахтар болды.-.Римдік жоғарғы дінбасының тапсырмасы 1245 ж. Ұлы хандарға Джованни дель Плано Карпинидің миссиясы аттандырылды. 1253-1255 жж. Тағы бір францискандық Гильом Рубрук Константинополден Қарақорымға сапар шекті, ол жүріп өткен жолдардың біразы қазіргі Қазақстан территориясына жатады. Рубрук жазбаларынан Орталық Азияның ортағасырдағы келбеті жайлы қызықты мәліметтер кездестіруге болады. Түркі хандарымен католик шіркеулерінің басшылары Николай IV және Иоанн XXII хат алысыпы тұрғандығы белгілі.

Қазақстандағы католицизм тарихы XVIIIғ. XIX ғ. екінші жартысында да жалғасты, осы кезеңдерде қазақ жеріне поляктар, әскерилер жер аударылды бастады. XIX ғ. соңында Қостанай қаласында Ом приходының бөлімшесі болып табылатын католик храмы жұмыс істеді. XX ғ. басында Қостанай приходының священниктері поляк-неміс католиктері орналасқан Ақмола Семей өңірлерінде діни рәсімдер өткізіп тұрды. 1917 ж. Қостанай приходына қарасты 6 мың католик және 8 ғибадат үйлері болды. Петропавл қаласында Пресвятого Сердца Иисуса (бұл қазақ жерінде революцияға дейінгі уақыттан бері сақталып қалған жалғыз католик шіркеуі) шіркеуі қызмет етті.

Қазақстандағы протестантизм. Еліміздегі протестантизмнің тарихы ұзақ мерзімдерді қамтиды. Ресейге қосылғаннан соң қазақ жерінде алғашқы әскери қоныстанушылар пайда бола бастады, олардың арасында неміс лютерандар да аз болған жоқ. Кейіннен осы дінге сенуші шенеуніктер, қолөнершілер мен шаруалары қоныстандырыла бастады. XIX ғ. 80-ж. Қазақстанға Ресейдің еуропалық бөлігінен қоныстандыру күшейе түсті. Сол кезде лютеран, баптист, меннониттердің аздаған қауымдастықтары пайд болды. ХХ ғ. столыпиндік реформа қоныстандырудың жаңа толқынын тудырды, бұл өз кезегінде тұрғындардың конфессионалдық құрамын түрлендірді.

Протестантизм өкілдерінің қазақ жеріне жапай қоныстануы ХХғ. 30-40 жж. Сталиндік репрессия және күштеп жер аударулармен байланысты болды. Мысалға, осындай жер аударылғандардың құрамында Поволжьяның 360 мың немістер болды.

 

Қазақстандағы жаңа діни ағымдардың тарихы. Қазақстандағы соңғы он жыл ішінде діни өмір көптеген жаңа діни ағымдардың көптеп пайда бола бастауынан байқалады. Елдегі дәстүрлі ислам және христиан діндерімен бәсекелестікке түскен бірқатар жаңа діндер шет елдік миссионерлер арқылы елімізде көптеп тарап кетті. Олардың өздерін ерекше көрсеткен кезі ХХ ғ. 90 ж., алайда жаңа діни ағымдардың келе бастауы кеңестік кезеңде басталды. Миссионерлердің белсенді қызметінің арқасында ориенталисттік бағыттағы (кришнаиттер, бахаи қауымы, «Трансцендентальная медитация», т.б.) ілімдер мен протестанттықтың харизматтық тармақтары, «Иегова Куәгерлері», «Саентология» және басқаларының әсерлері байқала бастады.

Дәстүрлі емес діндерге салыстырмалы түрде жаңадан пайда болған (ХІХ немесе ХХғғ.), ешқандай әтносқа қатысы жоқ ағымдарды жатқызылады. Олардың діни ілімі нақты мемлекет немесе халық тарихымен терең байланыспайды. Кейбір діни ағымдар өздерін саналы түрде мемлекет пен қоғамда басым діндерге қарсы қояды. Көп тараған пікірлер бойынша, дәстүрлі емес культтердің догматтары канондық догматтарға қайшы блып келеді. Олардың көптеп таралу құралы белсенді миссионерлік қызмет болап табылады.

 

Еліміздегі дәстүрлі емес ағымдардың пайда болуын ғалымдар шартты түрде екі кезеңге бөледі.

Бірінші кезең ХХ ғ. 30-50 жылдары. Осы кездері Қазақстан территориясына дін ұстанушылар қоныстадырылды, олардың ішінде «Иегова Куәгерлері», «Жетінші күн адвентисттері», елуіншілердің түрлі бағыттары және өзге конфессиялар өкілдері болды. Осы кезден Кеңес үкіметінің ыдырауына дейін атеисттік идеология жетекшілерінің түрлі қуғындарына қарамастан, олар өз дін сенімдерін жоғалтпады.

Екінші кезең 1980 жыдардың соңынан қазіргі кезге дейін жалғасуда. Кеңестік идеологияның орнына түрлі ағымдар келіп, олардың кейбіреулерін ұстану (мәселен, оккультизм) сәнге де айналған кездер болды. Осы тұста діни ағымдардың ең көп шоғырланған жерлері Алматы, Астана, Қарағанды секілді үлкен қалалар болды.

«Кришна санасы қоғамы», «Виссарион шіркеуі», «Трансценденталді медитация», «Бірігу шіркеуі» секілді ұйымдар өздері туралы белсенді түрде жариялай бастады. Баспа беттеріндегі жарияланымдар арқасында сатаналықтар мен неотілдік ағымдар кеңінен танымал бола бастады.

1990 ж. басында Батыста кең таралған бірақ қазақ жерінде бұрын болмаған протестанттық шіркеулердің саны күрт көбейді. Олардың белсенді миссионерлік қызметтері өз дін и сенімдерінің (ең алдымен харизматтық, пресвитериандық, методисттік, евангельдік) арттарынан ерушілер санын көбейтті. Олардың арасында танымалдары: «Грейс» («Благодать», «Ракым» және т.б.), «Жаңа өмір», «Агапе», «Живая лоза» және басқалары болды.

Дәстүрлі емес діни ұйымдардың классификациясы. Дәстүрлі емес діни ұйымдардың діни ілімдері қатаң бір жүйеге келтірілмегендіктен, әклектикалық негізде болғандықтан, табынушылық ғұрыптары жетілдірілмегендіктен белгілі бір топқа бөліп жіктеу қиын. Олардың арасында шекара жойылып кеткен. Дегенмен де, діни іліміне, догмалық ерекшелегіне, культ ерекшелігіне, мақсат міндеттері мен қолданатын әдістеріне қарай дәстүрлі емес діни ұйымдардың негізгі деген бағыттары зерттеу әдебиеттерінде былай көрсетілген:

1. Христиандық бағыттағы қозғалыстар «бірлестік Шіркеуі» немесе «Құдайдың балалары», «Христос Шіркеуі» т.б. Бұл бірлестіктер дәстүрлі христиандық сенімге сүйенеді. Солай бола тұра олар Библияны өздерінше түсіндіріп, дін туралы басқа да деректерге өзгерістер енгізеді. Олар негізгі басымдықты әсхатология (ақыр заман туралы ілім) мен мессиандыққа бере отырып, басшылары Құдайдың жіберген елшісінің деңгейіндегі пайғамбарларға саналады.

2. Ориенталистік бағыттағы ағымдар (қозғалыстар) «Кришна санасының қоғамы», «Құдайлық Сәуленің миссиясы», «Трансцендентальдық медитация», «Вайшнав-тар» т.б. Бұл ұйымдардың негізіне шығыстық діни-философиялық жүйелер – индуизм, кришнаизм, буддизм, конфуцишылдық т.б. жатады. Олардың ілімдерінің мазмұны – медитация. Олардың медитациялық тәжірибесі «жанды құтқаруға» арналған. Мұнда медитациялық тәжірибені орындауда белгілі-бір сөздер айтып, дыбыстар шығарып оларға мистикалық маңыз береді.

3. Сатанистік, оккультты-мистикалық ағымдар (қозғалыстар) христиандық ілімге қарсылық ретінде пайда болды. Бұл ағымның өкілдері саналы түрде зұлымдық пен жауыздықты ұлықтап, Сатана, шайтан сияқты зұлымдықтың көздерімен мистикалық байланысқа түсуге шақырады. Бұл ағымның белді өкіліне «Сатана Шіркеуі» жатады.

4. Сцентистік бағыттығы ұйымға «Саентология Шіркеуі» жатады. Аталған бағыттың өкілдері әртүрлі белгісіз мистикалық құбылыстарға назар аудара отырып, ол адамның физикалық, психикалық табиғатына әсер етеді деп түсіндіреді. Ұйымдарына жаңадан кіргізгісі келген адамның психикасына агрессивті түрде шабуыл жасайды. «Жаңа ғасыр» ағымы мектептер мен үйірмелер, қауымдастықтарға атын беріп көне өркениеттерге баса назар аударады (Атлантида, Гипербория). Олар бұл өркениеттерге балама тарих ретінде өздерінше сипат беріп әртүрлі теорияларды, құпия ұйымдар туралы ілімді ойлап тауып бір кездері осы өркениеттерді басқарамыз деген ойларын білдіреді. Жалғанпсихологиялық және парамедициналық ұйымдар психотерапевтикалық, дәстүрлі емес халықтық емдеу әдісі арқылы емшілікпен айналысады. Олардың ішінде көп тарағаны «Әлла-Аят» (фархатшылар), «Ата жолы», т.б.

№ 20 тақырып: Қазақстан Республикасының дін туралы жаңа заңы және дінаралық келісім орнату саласындағы саясаты.

1. Діни сенім бостандығы туралы түсінік.

2. Қазақстандағы дін жөніндегі мемлекеттік саясат және ҚР-ның «Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы» заңы.

3. Қазіргі Қазақстандағы конфессионалдық жағдай және дінаралық диалог.

4. Қазақстан Республикасының дінаралық келісім орнату саласындағы саясаты.

Діни катынастарды жан-жақты және терең түрғыдан реттеуді 1992 жылы қабылданған Қазақстан Республикасының «Діни сенім бостандыгы және діни бірлестіктер туралы» (бұдан былай - ДСБ және ДБ) заңы және үкімет пен басқа даорталық атқару органдарының нормативтік құкықтық актілері жүзеге асырып келді. Сондай-ақ діни бірлестіктердің қызметі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексімен де реттеледі. Діни бірлестіктердің қызметіне кедергі келтіру, әдейі бұзу ҚР Қылмыстық кодексімен реттеледі. Сонымен қатар діни қатынастар көптеген заңға тәуелді актілермен реттеліп жатады. 2007 жылдың 30 қаңтарында баспасөзде ҚР Үкіметінің діни сараптама жүргізу туралы арнайы қаулысы жарияланды. Өмірдің талабына сай діни қатынастарды реттейтін нормативтік-кұкықтық актілер үнемі өзгеріп, жаңалары қабылданып отырады. [1]

Осы заң негізінде тәуелсіздік алғаннан бері елімізде діни конфессиялардың да, діни бірлестіктердің де саны күрт өсіп кетуіне жөнсіз негіздер қаланды. Діни бірлестіктерді қүру және оларды мемлекеттік тіркеу мейлінше жеңілдетілді.Кез келген он азамат діни бірлестік кұра алды. Тіпті қандай дінге катыстылығын өздері шешті. Осы зан бойынша олар кез келген жаңа дінді жасай алды. Ке- рек десеңіз, олардың басшылары өздерін жаңа діни көсем деп те жа- риялай алды. Олардың соңынан азаматтардың үлкен тобы еріп кетті.

Діни сенім бостандығы күкьп ы. Қазақстан Республикасы- ның, басқамемлекеттердің азаматтары жоне азаматтығы жок адам- дар жеке өзі, сондай-ақ басқалармен бірге кез келген дінді еркін ұстануға немесе ешкайсысын ұстанбауга кұқылы, дінге деген, Құдайга құлшылық жасауга, діни жоралар мен рәсімдерге, дінді оқып-үйренуге қатысуға немесе қатыспауға көзқарасты айқындау кезінде қандай да бір күштеп мәжбүр етуге жол берілмейді.

Азаматтардың дінге көзқарасына қарай олардың қүқыктарын тікелей немесе жанамалап шектеу немесе қандай да бір артықшылықтар белгілеу немесе соған байланысты өшпенділік пен жеккөрушілік туғызу, не азаматтардың сезімдерін жәбірлеу, сондай- ак, қайсыбір дінді ұстанушылар қадір тұтатын заттарды, кұрылыстар мен орындарды қорлау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауапкершілікке әкеліп соғады.

Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, ешкімнің де өз діни сенімдерін себеп етіп азаматтық міндеттерін атқарудан бас тартуға қакысы жоқ.

Бұл заңды тым либералды және демократияшыл заңдардың қатарына қосуға болады. Заң кейбір өзгерістермен 2011 жылғы дейін колданыста болды. Осы заң негізінде тәуелсіздік алғаннан бері елімізде діни конфессиялардың да, діни бірлестіктердің де саны күрт өсті. Діни бірлестіктерді құру және оларды мемлекеттік тіркеу мейлінше жеңілдетілді. Сондай-ақ, жаңа дін немесе діни ағым ашу мәселесі ең оңай әрекеттердің біріне айналды. Керек десеңіз, дін жөніндегі заңда «діни бірлестік», «дін» «конфес­сия» ұғымдарының түсінігі де берілмеген, аражігі де ашылмаған. Керісінше, олар бір-бірімен шатысып теңесіп кеткен. Оған дәлел үшін заңның 4-бабындағы «барлық діндер мен діни бірлестіктер заң алдында бірдей» деген норманы талқылар болсак, онда мынадай қайшылыкты сұрақтар туады. Біріншіден, барлық діндерді тең деуге әркім келіседі. Мысалы, ислам, христиан, будда, иудаизм діндерін, тіптен діни ағым деп саналатын иегова куәлерін немесе баптистерді тең деуге болады.

Екіншіден, осы нормадан діндер мен діни бірлестіктердің заң ал­дында бірдей екендігі туындайды. Сонда миллиондаған адамдарды біріктіретін ислам діні мен ондаған адамды ғана біріктіретін кез кел­ген діни бірлестік. Әрине, заңға кіріп кеткен бұл норманың ешкандай да қисыны жок. Керісінше, осы норма еліміздегі ислам діні ішіндегі қайшылыктардың өсіи кетуіне себеп болды. Осы норма негізінде Республика бойынша жүздеген ислам діни бірлестіктері ҚМДБ-ға тәуелсіз заңды ұйымдар ретінде тіркеліп кетті және жаңа дін заңы қабылданғанша олар құқықтық дербестігін сақтап кала алды.

Діни бірлестіктер мемлекеттік өкімет пен басқару органдарының сайлауына катыспайды. Діни сипаттағы партияларды және өзге де саяси құрылымдарды құруға, сондай-ақ діни бірлестіктердің сая- си партиялар қызметіне қатысуына немесе оларға қаржы жағынан қолдау жасауына жол берілмейді. Діни бірлестіктердің қызметшілері саяси өмірге барлық азаматтармен бірдей тек өз атынан ғана қатыса алады.

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев Қазакстан халқы Ассамблеясының XV сессиясында сөйлеген сөзінде Дін істері жөніндегі агенттік құру туралы идеяны алға тартқан болатын. Бұл құрылымның міндеттерін белгілей келіп, Президент «біздіц шешуші конфессияларымыз мемлекеттік органдармен ынтымақтастық бары- сында дінге сенуші жастармен белсенді жұмыс жүргізіп, олардың шынайы діни білім алуына көмектесе алар еді» деп атап көрсетті.

Бүл Дін істері жөніндегі агенттік 2011 жылы 7 мамырда ҚР Президентінің Жарлығымен қүрылды.

Мемлекетіміздің арнайы ресми мереке ретінде демалыс күні ретінде Құрбан айт пен Рождество бекітілді. Қазақстан бүгінде бүкіл әлем үшін конфессияаралық келісімнің үлгісі ретінде таныл- ды. Бүгінгі таңда Қазақстан - діни толеранттылық идеясын тарату жөнінде талассыз көшбасшы. Біздің еліміздің конфессияаралық үнкатысудағы тәжірибесі бүкіл әлемдегі діни жетекшілердің колдауы мен мойындауына ие болып отыр.


Читайте також:

  1. I. ОБРАЗОВАНИЕ СОЕДИНЕННЫХ ШТАТОВ 14 страница
  2. А. В. Дудник 1 страница
  3. А. В. Дудник 10 страница
  4. А. В. Дудник 11 страница
  5. А. В. Дудник 12 страница
  6. А. В. Дудник 2 страница
  7. А. В. Дудник 3 страница
  8. А. В. Дудник 4 страница
  9. А. В. Дудник 5 страница
  10. А. В. Дудник 6 страница
  11. А. В. Дудник 7 страница
  12. А. В. Дудник 8 страница




Переглядів: 1699

<== попередня сторінка | наступна сторінка ==>
Тараз 2014 5 страница | Тараз 2014 7 страница

Не знайшли потрібну інформацію? Скористайтесь пошуком google:

 

© studopedia.com.ua При використанні або копіюванні матеріалів пряме посилання на сайт обов'язкове.


Генерація сторінки за: 0.011 сек.