БИЛЕТ № 3

Билет.

1.Емен қабығының сапалылығын қандай сыртқы белгілерімен анықтауға болады?

Емен қабығы түтікшелі, тар жолақты , ұзындығы әртүрлі қалыңдығы 2-3 мм.Сыртқы беті жылтыр, тегіс және сәл әжім басқан, кейде майда сызаттары бар. Ішкі бөлігінде көп майда сүйекшелері бар.Сыртқы бөлігінің майысқан жерлерінде қабығы дәнді, тегіс, ішкі бөлігі-талшықты.Түсі ашық қоңыр, күміс түсті, іші сарғыш қоңыр. Иісі әлсіз, өзіне тән иісі бар, қабығын суға батырса иісі күшейеді

2. Сынғақ итшомырт қабығын медициналық қолдануға жарамдылығын қалай анықтайды?

Сыртқы белгілер.Түтікше тәріздес қабығының қалыңдығы 0,5-2 мм-ге дейін болады. Сыртқы беті біртегіс, күнгірт қоңыр немесе сұрғылт қоңыр келген. Қабығының ішкі жағы қызғылт түсті. Иісі әлсіз, дәмі ащы болып келеді.

Сандық көрсеткіштер.Ылғалдылығы 15%-тен, қабығының қалындығы 2 мм-ден қалын бөліктері 3%-тен, органикалық және минералды қоспалар 0,5% -тен жоғары болмауы керек.

Қолданылуы.Ресми медицинада өсімдіктің қабағынан іш жүрмей қалғанда, үлкен дәретті сұйылтып шығару қажет болғанда, ішек түйіліп ауырғанды емдеу үшін дәрі жасайды.

Сынғақ итшомырттан жаңа ғана жиналып алынған немесе таяуда ғана кептірілген қабағынан дәрі дайындауға болмайды, себебі оның құрамындағы диантрондар жүректі айнытып, лоқсытып, құстырып, асқазан тұсын қатты ауыртатын жағдайлар кездеседі. Сондықтан дәрі жасау үшін температурада бір сағат қыздырып пайдалану керек.

Сақталу мерзімі.5 жыл.

БИЛЕТ № 3

1. Тамырлардың кесінділерін, тамырсабақтарды, түйнектерді микроскоптық зерттеуге даярлау.

2. Шикізаттың сыртқы белгілерін, мөлшерін, түсін, иісін анықтғанда макроскопиялық талдау жасау техникасының қысқаша сипаттамасы.

1 Тамыр-жоғарғы сатыдағы құрылық ӛсімдіктердің негізгі вегетативтік

мүшесінің біреуі.Тамырдың сабақтан негізгі айырмашылығы-тамырда жапырақ

ӛсіп ӛнбейді және апикальды меристемасы сырт жағынан тамыр оймақшысынан

қапталған.Тамырларында қосалқы бүршіктер пайда болатын ӛсімдіктер тамыр

атпалары деп аталады.

Тамырдың қызметі;1.Суды және онде еріген минералдық заттарды қабыодап.онда

сабақ және жапыраққа қарай жылжытады

2. өсімдіктердің топыраққа бекініп,ӛркенің жоғары бойлап ӛсуін қамтамасыз етеді

3Тамырға қор заттарды жинайды

4.Көбею қызметіне қатысады

Шығу тегіне қарай үш типін ажыратамыз:

1. Негізгі тамыр-тұқымның ұрық тамыршасынан ӛседі

2. Қосалқы немесе адвентивтік тамыр сабақтан және жапырақтан сол сияқты ӛркенің жер асты метаморфоздары-түйнек жуашық,тамырсабақтан ӛседі. Тамырлар жүйесі деп, бір ӛсімдіктің барлық тамырларының жиынтығын атаймыз. Тамырлар жүйесінің 3 типі бар.

1.Кіндік тамыр - Мұнда ұрық тамыршасы ұзарып ӛсіп,бірінші реттік ӛс-негізгі тамыр пайда болады.Негізгі тамыр бұтақтанып,одан жанама тамырлар пайда болады.Осыдан негізгі тамыр жүйесі пайда болады.

2 Жанама тамырларұзындығы және орталықта орналасуы бойынша жанама тамырлардан айқын бӛлектеніп ерекшеленіп тұрады.

3.Қосалқы тамырлар- немесе шашақ тамыр жүйесі,негізгі тамыр жүйесі нашар жетілген қосалқы тамырлардан қуатты жетіліп, басымдық білдіреді

Аралас тамырал-тамырлар жүйесінің құрамына негізгі тамыр жанама тамыр және қосалқы тамыр енеді. Жас тамыр ұшынан тамырдың тӛрт аймағы (бӛліну,сору,ӛсу,ӛткізу) және тамыр оймақшасы.Тамырдың бой конусын механикалық зақымданудан сақтайтын ерекше паренхималық ұлпа клеткадан тұратын тамыр оймақшысы жауып тұрады. Тамыр оймақшысының ішкі жағында бӛліну аймағы жатыр.Тамырдың барлық ұлпалары меристемадан тұратын бӛліну аймағынан пайда боады.Бӛліну аймағы меристеманың үш қабаты түзіледі.Сыртқы қабаты дерматоген,ортаңғысы периблема,ішкісі флерома.Бӛліну аймағының жоғарғы клеткалардың ӛсу аймағы орналасады.Созу ӛсу нәтижесінде цилиндр пішін пайда болады,вакуоль санының артуынан кӛлемі ұлғаяды.Сору аймағында жетілетін тамыр түкиері арқылы ӛсімдіктер ӛзі ӛсіп тұрған ортадан суды минералды заттарды қабылдайды. Ӛткізу аймағы.Тамырдың сору аймағы су және минералды тұздармен еріген қоректі заттарды сабаққа қара ӛткізеді.Жанама тамымлар жақсы жетілген.

2 Кептірілген шикізатты (ұсақ және етжеңді жапырақтары, жемісі, тұқымы қабығы және жер асты бөліктері) жәй көзбен, айнаның (Х6-10) немесе стереомикроскоптың көмегімен қарау үшін кленкаға немесе қағазға жайып төсейді. Кептіру барысында пішінін өзгерткен шырынды жемістерін, жұқа жапырақтарын, гүлін, өсімдіктің майысқан бөліктерін (сабақтарының жапырағы мен гүлдерінің бөліктері) алдын-ала 2-5 тен ылғалды камерада немесе 5-10 минут ыстық суға салып жібітеді. Жұмсарған шикізатты шыныға, кленкаға немесе тегіс қара қағаз бетіне жайып асықпай жаймалайды. Гүлін алдымен бүтін күйінде кейін ішкі құрылысын микроскоппен қарау үшін препарат дайындайды. Жемісінен жеміс шырыны мен тұқымын анықтайды.

Сыртқы белгісінстандартты үлгіге немесе қалыпты құжатқа қарап салыстыра отырып анықтайды.

Өлшемі:Ірі объектілері үшін 3см-ден жоғары миллиметрлік өлшеуішпен 10-15 рет өлшейді. Ұсақ объектілерді (3см-ге дейінгі) миллиметрлік қағазға жайып 20-30 рет өлшеп, ортаңғы мәнін есептейді. Домалақ шар тәрізді тұқымдарды домалақ өлшемді саңылауы бар елеуіштерден елеу арқылы оның өлшемін анықтайды.

Шикізаттың түсінкүндізгі жарықта анықтайды. Шикізаттың түсін оның үстіңгі бетіне қарап (жапырақты екі бетіне қарап) және шикізаттың сынығына, кесіндісіне қарап (тамырлары, тамырсабағы, қабығы) анықтайды.

Иісінсаусақпен ысқылау арқылы немесе келіге салып анықтайды. Кейде қалыпты құжат бойынша ыстық суға салу туралы нұсқау беріледі.

Дәміншикізаттың жас немесе кептірілген күйінде дегустация арқылы (жұтпай) немесе 10%-дық қайнатпасының дәмін көру арқылы улы өсімдіктердің дәмін анықтамайды.

Читайте також:

<== попередня сторінка	\|	наступна сторінка ==>
БИБЛИОГРАФИЧЕСКИЙ СПИСОК	\|	БИЛЕТ № 4

Не знайшли потрібну інформацію? Скористайтесь пошуком google:

Генерація сторінки за: 0.005 сек.