• Гідрологія і Гідрометрія
• Господарське право
• Економіка будівництва
• Економіка природокористування
• Економічна теорія
• Земельне право
• Історія України
• Кримінально виконавче право
• Медична радіологія
• Методи аналізу
• Міжнародне приватне право
• Міжнародний маркетинг
• Основи екології
• Предмет Політологія
• Соціальне страхування
• Технічні засоби організації дорожнього руху
• Товарознавство продовольчих товарів

Тарау СУРЕТ САЛУ 14 страница

_оды бейне түрлерін ^л'-шамды жасауға,- олар-^ы"„ сырткы түрлерш бе-Йіермен әсемдеуге, со-мен катар жұмыстан Цорытынды шығаруға үй-

^реТҚорыта айтқанда, бі-пінші токсанда ересектер тобындағы балалар бұ-оьшғы топта окып үйрен-гендерін жетілдіріп, соны-_мен катар қызықты да мазмұнды мүсін жасау жұмыстарын дамыта тү-

седі-

П т о қ с а н

Тәрбиеші екінші тоқсаннын, декабрінен бастагі балаларды заттардың белгілерін мүсінде • бёре білуге үйретеді: ұзынды-қысқалығын, жуанды-жіңішқелігін, мүсінді тікесінен қою, бөлік-тердің көлемін салыстыру, олардың жалғасқан жерін сылау т. с. с. Балалар бірінші тоқсанда үйренгендерін тиянақтай оты-рып, дымков қуыршақтары сияқты Аяз атаның, Қарша қыздың мүсіндерін жасай алады. Сонымен бірге бүл заттардың пропор-цияларын анықтап, бөлціектерді нығыздап жабыстыруды үйре-ніп, мүсіндерді кең тығыршықтарға орнықтырып, олардың киімдерінің ерекшеліктерін көрсете алатын болады. Келесі ке-зең — балаларды аяғы бар мүсіндер жасауға үйрету болады. Бұл мүсіндерді кең тығыршықтарға орнатуға қарағанда анағұр-льщ қиынырақ. Мүнда балалардың назарын аяқтарын толық және нығыз етіп жасауға аудару керек. Балалар қысқы киімдегі баланың не қыздың мүсіндерін жасауға кіріседі. Мұнда кеудесі мен басын толық балшық кесегінен жасаса, ал қолдарьг мен аяқтарьш кеудеге жабыстыру арқылы бөлек-бөлек жасайды (14-сурет).

Осымен бірге балалардың назарын бөлшектердің жай жап-

^сьфылуына да аудару керек. Баланың басына тымақ кигізіп,

°нға жаға және түймелер жасауды, қыздың мүсініне шашағы

^аР бөрік кигізіп ал тонын әшекейлеуді өз беттерінше. жасай-

^ • г^Үсіндерді қозғалыс күйінде жасаса, оны мадақтау керек,

усінді шанаға отырғызу болмаса ,оған қар күрету де

№у ^¹? шеберлікті талап етеді. Тақырып басқалай да болуы

«Бя ^КШ' ■^■^ЬІСалы₎ «Балалар гимнастика жасап жатыр» болмаса

алауіар серуенде жүр» (15-сурет).

б_елг-^Кі.^нш.' тоқсан программасы жануарларды бейнелеп, олардьғ ^ІЛ1 бір мазмұнға қүруға үйретеді. Балалар алдымен бір мү-

15-сурет. Балалар мен ересек кісінің мүсіні.

сін, сосын үйренгендерін қолдана отырып, мысықты балалары-мен, итті күшіктерімен бейнелейтін болады. Ж,асалған екі-үш затты қалындығы 1 —1,5 см болатын балшық тақтайшаға орна-ластырады.

Балаларды екінші тоқ-санда жануарлардың кеу-десін, басын, аяқтарын балшықтың тұтас кесегі-нен орнықты және нығыз жасауға үйретеді. Мүн-дай әдіс барлық жануар-ларды бейнелеуге (мы-сықтарды, иттерді, ешкі-лерді, қояндарды және тағы басқасын) жарайды (17-сурет). Бірақ бүл әдіс жануарлардың .бөліктерін жеке-жеке жаеап, сосын "біріктіруге болатынын жоққа шығармайды.

Ересек топ балала-
рынан түр мен пропор-
цияларды анықтаудЫ

(тұмсығы бар бас) талап етуге болады. Сонымей бірге қозғалыстарды көр-сететін жұмыстар да жүР' гізіледі.

18-сурет. Орау әдісімсн курешкенің мүсінін жасау.

Хайуанаттардың үсақ-түйек бөліктері негізгі денеден — кесектен созып шығару арқылы жасалады. Тап осылай, әтештің мүсінін жасағанда, оның иегін созып шығарып, ал айдарын, кұйрық-қанаттарын жекелей жасап, сосын біріктіруге болады.

Екінші тоқсан программасы толық балшық кесегінен халық-тың керамикалық бүйыгйдарын жасау тәсілімен ыдыстар жасау-ды да қамтыған (ыдыстың қүлақшалары жекелей жасалып, сосын негізгі белікке біріктіріледі).

Жасалған ьғдыстар неғұрлым сәнді шықса жақсы болады. Осы үш.ін балаларды жаңа жасалған ыдыстардың бетін қол-мен сулап сүртуге, болмаса дымқыл шүберекпен тегістеуге үйре-теді.

Балаларға қ.абырғаны әсемдеу үшін декорациялық пластин-каларды бейнелеу тапсырылады. Олар моншақтар, табақшалар жасай алады.

то қ с а н.

Үшінші тоқсанда балалардың сыртқы орта жайындағы мағ-лұматтары кеңейіп, жабыстыру саласьшдағы білетіндері жетіле түседі. Осының арқасында бейне айқын да анық, мүсіндер тақ-тайшаға орналастырылып қозғалыста түрған кездері бейнелене-Ді. Адамдардың және жануарлардьщ қозғалыстағы мүсіндері жабыстыру сабағына тақырып бола алады. Мүндайда ертектер-Ден алынған билёп жүрген аңдарды бейнелеуге б.олады.

Ыдыстарды жасағанда жаңа көрнекі заттар, табақшаның ^тҮбін жасағанда таспа тәрізді қабыршақтар пайдаланылады, бұл — тиімді әдіс роп саналады. Осындай әдіспён шыны, ^кРУжка, қарындаш және бояғыштар салатын стакан жасауға болады (18-сурет).

IV т о қс а н.

Балалар жазда өткендерін қайталайды, жабыстырудын та-^нЫс әдістерін қолданады, ойнау үшін заттар мен мүсіндерді жа-^сайды. Осылай олар әтештің, тауықтың, үйректің балапандар-^Ң жасап, құс базарын жасайды. Балалар қарапайым мазмұнға Құрылған халық ойыншықтарын, ыдыетарды, әсем пластинка-

ларды балшықтан жасайды. Балшықтан жасау не тәрбиешің-
тапсырмасымен, болмаса балалардың алдын ала байқаған^
бойынша ойлау арқылы жасалады. ^ы

§ 4. Сабақтарда үйретудің методтары мен тәсілдері

Ересек балалар тобын балшыктан мүсін жасауға үйретуд.. тәрбиеші көптеген методтар мен әдістер қолданады. Бұлар нақ-ты тақырып пен жалпы мақсатқа байланысты болады. Үйр_егу. дің алғашқы кезеңінде тек қана табиғи заттар қолданылады Бұл балаларға қиьшдау соғады, себебі олар өздёрі жасаған бұ. йымдарьш сонымен салыстырып жасайды. Табиғи заттан қарап балшықтан бұйым жасау оны алдымен жақсылап қарап, дұ. рыстап түсініп алуды қажет етеді. Осы үшін балаларды кішке-.не топтарға бөліп, затты әрқайсысыньщ қолына ұстатып және оның түрімен таныстырып, ол жайында айту керек. Сабақ үс-тінде заттың өзін қайтадан көрсету керек. Тәрбиеші онын, пр< порциясын анықтап және қолдың сенімді қимылдарымен заі тың өзіндік ерекшеліктерін көрсетіп, сосын олардың өзіндік ерекшеліктерін айқындай түсуге және оны шешуге ықпал жа-сайтын сүрақтар береді. Егер балалар мүсіндер жасауды біле-тін болса, онда бірден бейнелёуге кіріседі, ал егер білмейтін болса, онда жетекші керекті әдістердін, біразын көрсетеді.

Ересек топ балаларына әдістердің барлығын түгел керсету қажет емес, өйткені олар бүрынғы бейненін, түрімен таныс. Сон-дықтан оларға тек қана бүрын кездеспеген әдістерді көрсетсе жеткілікті. Мысалы, балалар архангельскілік халық ойыншық-тарының үлгісімен ысқырық-үйректі жасай бастайды. Бейне-леудің бүрынғы әдістері балаларға бұрЫннан таныс, сондықтан тәрбиеші үйректің сопақ кеудесінен созып мойнын, басын және құйрығын жасауды үйретеді.

Балалар жабыстыруды елестету арқылы жасайды. Мұндай сабақтың негізгі мақсаты — бейнені айқын құру міндетін шешу, бұрынғы көргенді елестете білу жзне жабыстыру әдісте-рін қолдануда творчестволық белсенділік кәрсете білу болып табылады. Елестету айқын да ашық болу үшін балалардыц көп тәжірибе жиңақтауы керек.

Тәрбиеші балалармен тірі жәндіктерді байқау,, әдеби кітаптар оқу, иллюстрация қарау, кішкентай мүсіндерді қарау, халык ойыншықтарын тамашалауды үйымдастырады. Балалар заттар мен иллюстрацияларды тек қана керіп қоймай, оларды келешек жасайтын жүмыстарына есептеп істеуі керек. Мысалы, тәрбиеШ¹ айтады: «Балалар біз жақында «Колобок» деген ертекке байлз; нысты заттарды балшықтан жасаймыз. Мен сендерге ертекті окып, ондағы суреттерді керсетемін. Сендер мүқият болынД^аР' Колобоктың кіммен кездескенін естеріңе сақтаңдар, әйтпесе сен-дерге балшықтан жасау қиын болады». Мазмүнға қарап бал шықтан мүсін жасау үшін арйайы әдіс үйренуге тура келеД¹-

194 - ' ■

„_ға берілетін мазмұн қашан да балаларға таныс заттар-^^аіЛа'пЫлады. Осыған байланысты мүсін жасау әдістерін және ^^а-^Кені біртіндеп түсіндірудін, қажеті болмайды. Ал балаларды ^бегак алдында даярлау тек қана заттарды қарау, әдеби кітап-ок\\ иллюстрация мен суреттерді көрумен шектеледі. Бала-^Тяодын'назарын заттың түріне аударады.

Сабак, алдында балалармен кеңесё отырып композициялық пімдер кабылдайды. Мысалы, балалар мысықты балалары-^Ш?_н бейнелейді. Оны қандай тактайшаның үстіне және мысық ^М£_Н балаларын қалай орналастыруды шешуге тура келеді. Қы-"ыкты ■ композициялық шешімдсрді мадақтау керек. Тәрбиеші сабак. кезінде заттың формасы қалай жасалғандығы, компози-

іиясы, іс-әрекеті, пропорциясы қалай берілгендігі женінде әрбір баланьің қимыл-қозғалыөші қадағалап отырады. Тәрбие-іиі балаларды өзінің сұрақкірымен, кеңесімен тақырыпты қы-'зыкты да, дұрыс шешуге бағыттайды. Егер бала ойнап жүрген мысық балаларын балшықтан жасаймын деп оларды қозғал-майтын жағдайда жасап қойса, тәрбиеші балаларға: «Ойланшы, ойнап жүрген мысық балаларына үқсау үшін мүсінге не істеу керек?»— деп ойландыратын сүрақтар қояды.

Егер бала қиналатын болса, ересек адам сүрақты анықтап қояды: «Ойланшы, бір-бірімен ойнап жүрген мысық балалары-ның аяқтары калай болады?» Мұндай сұрақтар балаларға тура кенес бермейді, бірақ оларды сабақ үстінде бейне жайында ой-лауға мәжбүр етеді. Заттың түрін, пропорциясын балалар дүрыс келтіре алмай қиналатын болса, онда балалармен жекелей жү-мысқа көшу керек. Балаға ойыншық суретті көрсетіп, осылар жайында оның ойын білу керек. Тіпті, болмаған жағдайда оған басқа балшық кесегінежабыстыру әдісін керсету керек.

Тәрбиешінің ақыл-кеңесі жабыстырудьщ' нәтижесіне үлкен көмегін тигізеді. Мысалы, ол сабақ алдында балаларға вздерінің жасаған ыдыстарын кейін ойыңға пайдалануына бо-латындығын айтады. , Тәрбиеші оған қоса балаларға ыдыс-^таРды жандыру пешіне қатты қыздырса, онда ыдыстар ойын-^щьіқтар асханасын сәндендірер еді, сондықтан әркім. езінше Ыдыстар жасауға тырысуы және ыдыстарды бедермен не болма-^{Са боя}Улармен әдемілеу керек дейді.

_оБалалар ойынға балшықтан жасалған құстарды, аңдарды да

^аидаланады. Олар үшін картон қағаздан қоршау және торлар «асайды.

лап ^Да^^ДЫ б^асжалай _да өзгертуге болады. Тәрбиеші'бала-
Кои ^{Э сенде}РДІҢ жасаған мүсіндерін, алда болатын көрмеге
р_ы ^Ы^^адьі- Болмаса, жасайтын сәнді түйреуіштерің, моншақта-
^айтя ^^Р^ниың 8 март мейрамына сыйлыққа беріледі деп

°^ларр^Рб«-^{ешінің бала}ларды қызықтыру үшін сабақ алдында ^а бір щумақ елең оқып беріп, жұмбақтар жасыруына бо-

лады. Бұның барлығы балалардың көңіл-күйін көтеру үшін жә-не олардын. барлық назарын сабақтың басынан бастап бейнені ойлап істеулеріне ыкпал жасау үшін істеледі. Оқылатын өлең-дер мен жұмбақтар бейнеге қысқа да, ашық мінездеме берулері керек. Сонымен қатар олар бейненің түрініқ, бөлшектерінің ерекшеліктерін керсетуге тиіс.

Ересёк балалар топтары үшін сабақ артынан әңгіме ретінде жүргізілетін талдау жүмыстарының. пайдасы зор. Тәрбиеші жа-салған заттардьщ түрі және пропорциялары жайында сүрақтар береді. Егер балалар затты елестету арқылы жасаса, онда тәр-биеші балалардан не жасағанын, түрінің қалай келгенін және қандай әдіспен жасалғанын сүрайды. Кейде жасалынған затқа жасаған адам емес, басқа адам баға береді. Мүндай жағдайда тәрбиеші бағанын, дүрыс берілуін, ^мсалған бағаға баланың рен-жіп қалмауын қадағалайды. ЕгерЧилалар заттың өзіне қарап жасаса, тәрбкеші талдау кезінде олардың назарын заттың қа-лай жасалуына, пропорциясына аударып, олардан жасалған жүмысты заттың өзімен салыстыруды талап етеді.

Балалардың ойлары арқылы жасалған жұмысты талдау бас-қаіііа болады. Алдымен ойдың толық мағынасын қарап, сосын оның т$рін, пропорциясын, қозғалыс қимылдарын, жабыстыру әдістерін талдайды.

Талдауды үйымдастыру түрліше болады: балалар өз орын-дарында отырады, оларға тәрбиеші сұрақ қояды; тәрбиеші кейбір оқушыларды езіне шақырады, олар біреудің жүмысына талдау жасайды; барлық бұйымдар арнайы столға қойылады, тәрбиеші мен балалар оны айнала тұрады, оларды көреді және жұмыстың нәтижесі жайында әңгімелеседі. Талдаудын, түрі басқалай да болады: талдау торбиешінің творчествосына, балалармен жұмыс істеу кезіндегі қоршаған орта мен жағдайға байланысты бо-лады.

МЕКТЕПКЕ ДАЯРЛЫҚ ТОБЫНДА МҮСІН ЖАСАУ

§ 1. Мектепке даярлық тобының балалары жаеаған
•---- "" пластикалың чрорманың ерекшеліктері

Даярлық тобының балалары жасаған бүйымдар бес жасар балаларға қарағанда анағүрлым анық, қызықты жоне әр түрлі болады. Бүлай болуы — олардың көзбен қараудағы тәжірибеле-рі көп. Бұл ^балалардың бұлшық еттері мен қол сүйектері қатай-ған. Олардың сөйлеу және ойлау қабілеттері біршама жетілген. Алты жасар балалар сыртқы ортадағы шындық пен заттың түр-лерін біршама толық байқай алады. Олар кеңістікті жақсы бол-жай алады және заттарды біріне-бірін қалай орналастыруДЫ жаксы түсінеді. Балалардың есуіндегі өзгеріс олардың бейне-леу әрекеттеріне де өзгеріс енгізеді. Балаларда заттын, түрін»

пропорцияларын дүрыс келтіруге ықылас пайда бола-ды. Заттың бейнесін толыктыратың майда-шүйделер балалар-ды еліктіреді. Балалар мүсіннің қолы мен аяғын, жүруді және басқа қозғалыстарды к-өрсету үшін көтеріп, болмаса кеңейтіп қана қоймай, жасалған мүсін айқын болуы үшін аяқ қолды иіп, болмаса бүгіп көрсетеді. Осымен бірге олар жасалатын зат қандай жағдайда тұратынын анықтап және негізгі бөлігін қайда орналастыруды білулері керек. Мысалы, балалар қашып бара жатқан қояннық, тығылып келе жатқан тү^глкінің мүсінде-рін балшық кесегінен бірден жасауды біледі.

Ересек жастағы топқа қарағанда балалар толық балшык. ке-сегінен созу әдісін көбірек қолданады, қырғышты кең түрде пай-даланады және онымен толып жатқан істер істейді.

Бейнені жасау кезеңі творчестволы және жеке дара болғаны-мен, заттың түрі, қүрылысы тусінікті жасалса да, көбіне мү-сінделуі нашар болады. Мысалы, бас көбінесе шар. тә-різді, кеуде жұмыртқа (сопақша тәрізді) сияқты болып келеді. Бүл алты жасар балалар әлі де болса мүсіннің барлық ерек-шеліктерін бейнелей алмайтындығын көрсетеді. Олар оның не-. гізін ғана ескеріп, ал" күрделілігін ескермей жаса'йды. Балалар затты тіпті қорытындылап жасағанның өзінде, басқа адамдар-ға түсінікті-болуы үшін, олар заттың пішінін, сыртқы бейнесін, оньгң барлық ерекшеліктерімен жақсы елестете алулары керек.

§ 2. Үйретудің міндеттері

Мектепке даярлық тобындағы балаларға үйрету программа-сы ересек балалар тобьш үйретуге қарағанда біршама қиын және сан қырлы.

Балалар заттың түрін көзбен және бұлшық еттерімен түйсіне білулері керек. Жабыстыру кезінде айқындайтын күралдарды пайдалаиып, сонымен қатар бейнелеу мен техникалық әдістерді білулері қажет. Алты жастағы балалар әдетте бейнелеудің көп-теген тәсілдерін біледі, бірақ көбінесе әсемдік тәсіл — түтас бал-шық кесегінен жасауды жақсы көреді. Бүлар бұрынғы үйренген •көлемді денелер (шарлар, сопақша денелер, цилиндр тәрізді) жасауды пайдалана. отырып, енді ездерінше жасайтын заттары-ның бастапқы түрін анықтаулары ке.рек.

Оқытушы балалардың творчестволық ынталарын жетілдіре отырып, оларға енді өздерінше тақырып таңдауларына, айқын-Дьілық құралдары мен бейнелеу тәсілдерін таңдауларына мүм-кіндік береді.

Барлық жоғарыда айтылған міндеттер әрбір тоқсанда анық-^талады.

§ 3. Программаларды өту

I тоқсан

Тәрбиешінің алдында бірі_н ші тоқсанда балаларды зя тың өзіндік турін балшы_ҚТан жасауды үйрету міндеттері _Т¥ рады. Бұл үшін балалар_Ға жылдың басынан бастап ж_е-містерді және овощтарды . >_ка_ сау тапсырылады. Егер ересек-тер тобында балалар балшық-т.ан овощтың (қияр және қы-зылша) әр 'түрін олардың қ_а. рама-қарсылықтарын түсіну үшін жасаса, енді мектепке даярлық тобындағы міндеттер қиындай түседі: балаларға ен-ді екі бірдей заттың, бірақ әр түрлі формадағы, мысалы, бір қырьгмдық сопақша алманы, екінші дөңгелек антонов алма-сын және "бірнеше қияр түрле-рін, сондай-ақ түрлі заттар жа-сау тапсырылады.

Осындай әр түрлі жемістер-деи тарелкаға, кәрзеңкеге жал-пы композиция құруға бола-ды. Программаны қайталау кезіндё әрбір оқушы өз ойла-

рынша жасалған жемістердеи композиция құруына болады_; Мұндай жағдайда жемістерді балшықтан емес, түрлі түстеп пластилнннен жасаса әдемі болған болар еді.

Балаларды ойыншықтарды және мүсіндерді, тағы басқа зат-тарды қозғалыстағы күйде бейнелеуге үйрету керек. Қораздын басын мақтанышпен жоғары ұстап шақырып тұрған кезін, мы-сық баласының доппен ойнап жүрген кезін, тағы осы сиякты-ларды. Бала ойыншықтарға қараған кезде, б.ейнелеуге тұратын заттың негізгі формасын қандай жағдайда орналастыруды бі-луі керек (19-сурет).

Балалар жануарларды елестету арқылы жасайды. Олар *а-
нуарлардың негізгі белігінің формасын және басқа жануарда
айырмашылықтарьш анық білулері керек. Мысалы, иттерД¹
әр түрлі тектерін, аюды қасқырдан, үйректі қаздан, қоразД
мекқеннен ажыратап түратын айырмашылықтарын білулер
керек. • , л.

Елестету арқылы балшықтан мүсін жасау — балаларды

кезінде мүсін бөлшегінің орналасуын, қозғалыстарын нелеу ^ _киялдаулары арқылы көрсетулеріне мүмкіндік береді. ^өЗДеРцард'ыҢ бейнёлеу мен техникалық әдістерінің (түтас ^ "тен болмаса бірнеше бөліктен жасайды, әрбір затты ^кесе_ғЫШ'аркылы кедір-бұдыр етіп көрсету.) барлығьгн қолдану-

ына болады. Балалар затты әр түрлі жағдайда, мысалы, ^Л сыктын шоқиып немесе алдыңғы аяқтарына сүйеніп түрған

ін оныц доппен ойнап жүрген кезін, тышқанға ұрланып

^пажатқан кезін бейнелеулеріне болады. Балалар бейнені

лестету арқылы жасаған кезде бұрвшғы оқып үйренгендерін

және жануарлар-хайуанаттардың дене құрылысын жалпылама

білетіндіктерін еске ала отырып жасайды.

Балалар кезге кеп көріне бермейтін ерекшеліктерді, мысалы, әр турлі иттердің денесінің үзындығы, аяқтарының ұзындығы, бас және бет пішіндеріндегі ерекшеліктерді. де көрсетё алады.

Заттың бейнесін жақсы шығару онын, белшектерін бір-бірі-меи жабыстыру әдістеріне байланысты болады. Бөлшектерді бір-бірімен жабыстырып қана қоймай, бір.бөлікті күні бүрын ойып алып. сол ойылған жерге екінші белшекті орналастыру арқылы да бөлшектерді қосуға болады.

Балалар әр түрлі заттарды бейнелеу кезінде мүсінді тақтай-шаның үстіне тікесінен тік қоюды үйренеді.

Балалар бірінші тоқсанда адам мүсінін бейнелеуді үйрене бастайды. Алдымен ересектер топтарында үйренген қиын емес тұлғаларды балшықтан жасайды. Сосын, натураны балшықтан жасау кезінде (кебінесе куыршаққа қарап жасау) балалар ада.м түлғаларының түрін, пропорцияларын келтіруді үйренеді. Тәр-біісші балалармен бірлесе отырып, бейне бөліктерінің көлемде-рін салыстырады. Мысалы, куыршақтын, кеудесіне байланысты оның басы қандайкөлемде болуы керек. Адам тұлғаларын дым-ков шеберлерінің жасаған ойыншықтарына қарап та жасауға болады. Олар ездерінің пропорцияларымен біршама киындау, ейткені ол ойыншықтар ересек адам түлғаларын бейнелейді. ілкен адамның басының көлемі кеудесіне қарағанда 7—8 есе кіші болады. Балалар бұл тұлғаларды ересектер топтарында Да жасаған, бірақ енді мектепке даярлау топтарында бейненің формаларын және пропорцияларын келтірулері керек. Енді бей-нелеуде дымков шеберлері қолданған балшықты жабыстыру ^әДістері енгізіледі. Адамның басы мен кеудесін бір кесек бал-•иьіқтан, ал белдемшесін қоңырау тәрізді жалпақ балшықтан ^асайды. Бүл.әдіс бір жағы белдемшені қуыстау етсе, екінші _б ағы бейнені жеңілдетеді. Адамның басы кеудешемен және ^елдемшемен біріктіріліп, біріне-бірі тығыз жапсырылады, ал ^^ОлДары алдымен біреуі, сосын екіншісі жеке-жеке жапсыры-_б ^ды- Басқа майда-шүйделері — фартуктары, қиындылары жа-_Ра^стыРУ арқылы жасалады (20-сурет). Балаларды адам тұл-ларын елестету- арқылы жасауға үйретеді. Тақырыптар әр ^ҮРЛ1 болады: «Ұл бала немесе қыз ту ұстап тұр», «Бала мек-

Читайте також:

1. I. ОБРАЗОВАНИЕ СОЕДИНЕННЫХ ШТАТОВ 14 страница
2. А. В. Дудник 1 страница
3. А. В. Дудник 10 страница
4. А. В. Дудник 11 страница
5. А. В. Дудник 12 страница
6. А. В. Дудник 2 страница
7. А. В. Дудник 3 страница
8. А. В. Дудник 4 страница
9. А. В. Дудник 5 страница
10. А. В. Дудник 6 страница
11. А. В. Дудник 7 страница
12. А. В. Дудник 8 страница

Переглядів: 957